Մենք քվեաթերթի «Այո»-ն նշեցինք որպես հաստատ վճիռ մեր ինքնության. թուղթը ծալած գցեցինք տուփը և դուրս եկանք խցից՝ ազատ ու ինքնիշխան:

Վե՛ր կաց ու զա՛րկ, զա՛րկ ուժգին։ Զա՛րկ, երբ հալածում են քեզ:

Դու կթոթափես լուծը չարիքի, Արցախը ծախած թափթփուկին ժանտ, Ապիկարներին՝ արժան նզովքի, Կդատես դաժան ու կնետես բանտ:

Երկնքի տակ, երկրի վրա - մի Հայրենիք, Աշխարհի մեջ, աշխարհից դուրս՝ օր դռնփակ, Մի առավոտ, որ ապրում է տանիքի տակ, Մի հիշատակ, մի հոգնած տանկ, ու՝ մի տանիք։

Ներկան՝ անկատար անցյալ, հետադարձ հասցե ունեն օրերը. հանդեսը ցրվել է, հաշիվը փակելու աճապար` նոր հաշիվ է բացում տոնապետը:

Մոռացված դարպասը բացվեց դժոխքի, որ զմռսված էր ու գոց վաղնջից. ոսկե երիզներ ուներ ու լույսի շրջանակ. մենք վստահ էինք, թե սպասված Նեղ դուռն է փեղկվել երկնքի:

Կոտորա՜ծ, կոտորա՜ծ, կոտորա՜ծ… Քաղաքներուն մէջ եւ քաղաքներէն դո՛ւրս, Եւ բարբարոսներն արիւններով կը դառնան, Մեռելներուն ու ոգեվարներուն վրայէն, Ագռաւներու բազմութիւններ կ՚անցնին վերերէն, Արիւնոտ բերաններով ու գինովի քրքիջներով…

1915 Բորսաներում սև-մութ խաղերի հանել ենք աճուրդ 1.500.000 հոգնած հոգիներ` գինը սակարկելի:

Ասել, որ աշխարհը խառն է՝ նույնն է, որ ոչինչ չասել: Այսօր աշխարհը եռացող կաթսայի է նման, որտեղ եփվում, բնականաբար ֆիզիկական փոփոխության է ենթարկվում այն ամենը, ինչը լցվում է այդ կաթսայի մեջ: Բնականաբար, բումերանգն էլ իր գործն է անում:

Եվ այսպես` գոյություն ունի մի արդյունավետ Ճանապարհ, որ կարող է մեծապես նպաստել մեր գրականության զարգացմանը նոր ժամանակներում: Չի կարելի ասել, թե այս ուղղությունը մեզանում անտեսվել է` բանաստեղծներ Սարգիս Կարեյանը, Հակոբ Մովսեսը, Արմեն Մարտիրոսյանր, Մաքսիմ Ոսկանյանր գնահատելի գործ արել են մեր միջնադարյան գեղարվեստական մտածողության ավանդույթների պահպանման համար: Այս ակնարկում կանդրադառնանք նրանցից մեկին` սքանչելի բանաստեղծ ՄԱՔՍԻՄ ՈՍԿԱՆՅԱՆԻՆ: